หลักการบัญชี สำหรับธุรกิจพาณิชยกรรม

ระบบการบันทึกบัญชีสำหรับกิจการซื้อขายสินค้า

1.  วิธีบันทึกบัญชีสินค้าคงเหลือแบบต่อเนื่อง (Perpetual  Inventory  Method)
2.  วิธีบันทึกบัญชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด   (Periodic  Inventory  Method)


การบันทึกบัญชีที่เกี่ยวข้องกับการซื้อสินค้ามีดังนี้

1.  การซื้อสินค้า  (Purchases)   เมื่อกิจการซื้อสินค้ามาเพื่อขายจะมีผลกระทบต่อบัญชีสินค้าคงเหลือ นั่นคือมีจำนวนสินค้าเพิ่มขี้น

การซื้อสินค้าเป็นเงินสด                                              กรณีซื้อเป็นเงินเชื่อ

เดบิต  สินค้า               xx                                             เดบิต   สินค้า                     xx
           เครดิต  เงินสด           xx                                                เครดิต   เจ้าหนี้                xx

2.  การจ่ายค่าขนส่งเข้า  (Transportation-in)   เมื่อกิจการซื้อสินค้าและเป็นผู้รับภาระค่าขนส่งสินค้าที่ซื้อจะถือเป็นค่าขนส่งเข้าของกิจการ

กรณีจ่ายค่าขนส่งเอง

เดบิต  สินค้า           xx
           เครดิต    เงินสด      xx

กรณีผู้ขายจ่ายค่าขนส่งแทนกิจการ

เดบิต  สินค้า       xx
           เครดิต   เจ้าหนี้การค้า      xx

กรณีกิจการจ่ายค่าขนส่งแทนผู้ขาย

เดบิต  เจ้าหนี้การค้า      xx
           เครดิต    เงินสด              xx

3. การส่งคืน (Purchases  Returns)  จะเกิดขึ้นในกรณีที่ผู้ซื้อได้รับสินค้าไม่ถูกต้องตามที่สั่งซื้อ  วิธีนี้บันทึกส่งคืนเข้าบัญชีสินค้าคงเหลือทางเครดิต  เนื่องจากมีผลทำให้ต้นทุนของสินค้าลดลง

กรณีส่งคืนสินค้าที่ซื้อเป็นเงินสด                                   กรณีคืนสินค้าที่ซื้อเป็นเงินเชื่อ

เดบิต  เงินสด            xx                                                   เดบิต    เจ้าหนี้การค้า        xx
       เครดิต   สินค้า           xx                                                         เครดิต  สินค้า             xx

4. ส่วนลดรับ (Purchases  Discount)  ในกรณีที่ผู้ซื้อสินค้าเป็นเงินเชื่อ และผู้ขายมีเงื่อนไขให้ส่วนลดแก่ผู้ซื้อเมื่อผู้ซื้อชำระเงินภายในเวลาที่กำหนดตามเงื่อนไขส่วนลดเงินสด  ตามวิธีนี้จะบันทึกส่วนลดรับเข้าบัญชีสินค้าคงเหลือทางด้านเครดิต  เนื่องจากมีผลทำให้ต้นทุนของสินค้าที่ซื้อลดลง

เดบิต   เจ้าหนี้       xx
            เครดิต   เงินสด/ ธนาคาร           xx
                          สินค้า                           xx

การบันทึกบัญชีเกี่ยวข้องกับการขายสินค้า 

1.   การขายสินค้า 
      1.1   บันทึกขาย

       กรณีขายสินค้าเป็นเงินสด                                       กรณีขายสินค้าเป็นเงินเชื่อ

เดบิต   เงินสด/ธนาคาร   xx                                            เดบิต   ลูกหนี้การค้า     xx
            เครดิต  ขายสินค้า      xx                                                 เครดิต   ขายสินค้า         xx
     
     1.2  บันทึกต้นทุนสินค้าที่ขาย

เดบิต   ต้นทุนขาย    xx                                                    เดบิต   ต้นทุนขายสินค้า   xx
            เครดิต   สินค้า   xx                                                           เครดิต    สินค้า            xx

2.  ค่าขนส่งออก

       กรณีกิจการจ่ายค่าขนส่งออกเอง
เดบิต   ค่าขนส่งออก   xx
            เครดิต   เงินสด    xx

      กรณีผู้ซื้อจ่ายค่าขนส่งออกแทนกิจการ
เดบิต    ค่าขนส่งออก        xx
             เครดิต   ลูกหนี้การค้า      xx

3.  รับคืนสินค้า

     กรณีรับคืนสินค้าที่ขายเป็นเงินสด                             กรณีรับคืนสินค้าที่ขายเป็นเงินเชื่อ
3.1   บันทึกการรับคืนในราคาขาย                              3.1  บันทึกการรับคืนในราคาขาย  
เดบิต  รับคืนสินค้า  xx                                                เดบิต  รับคืนสินค้า       xx
           เครดิต  เงินสด    xx                                                    เครดิต   ลูกหนี้การค้า     xx

3.2  บันทึกราคาทุนของสินค้าที่รับคืน                        3.2  บันทึกราคาทุนของสินค้าที่รับคืน
เดบิต  สินค้า   xx                                                        เดบิต    สินค้า      xx
           เครดิต   ต้นทุนขาย   xx                                               เครดิต  ต้นทุนขาย  xx

4.  ส่วนลดจ่าย

เดบิต เงินสด/ ธนาคาร       xx

           ส่วนลดจ่าย              xx    

เครดิต    ลูกหนี้การค้า        xx